گرامر

دستور (گرامر) ایتالیایی

نگاهی کوتاه به دستور زبان (گرامر) ایتالیایی:

حرف تعریف:

حرف تعریف واژه ای است که قبل از اسم می آید و به جنسیت و تعداد آن دلالت می کند. در زبان ایتالیایی حرف تعریف دو قسم است 1- معین 2- نا معین

حرف تعریف معین:

این حرف تعریف در زبان ایتالیایی برابر با «The» در زبان انگلیسی است. با این تفاوت که در زبان ایتالیایی برای مذکر و مؤنث و همچنین جمع و مفرد از حروف تعریف مختص به خود استفاده می شود. حرفتعریف معین در زبان ایتالیایی با تعداد و جنس اسم بعد از خودش مطابقت دارد.

حروف تعریف معین عبارتند از:

il. (ایل) قبل از اسمهای مفرد مذکری می آید که با حروف s, z بی صدا شروع می شوند.

پدر                                ایل پادرِ                                      Il padre

کتاب                              ایل لیبرُ                                       Il libro   

i. (ائی) قبل از اسمهای جمع و مذکری می آید که در حالت مفرد بودن از حروف تعریف Il استفاده می کنند.

کتابها                              ائی. لیبری                                   I libri    

lo. (لُ) قبل از اسمهای مفرد مذکری می آید که با حروف زیر شروع می شوند:

«s, z, x,gn,pn,ps»

نویسنده                           لُسکریتُر            Lo scrittore               

gli. (لئی) وقتی که حرف تعریف lo جمع بسته می شود به gli  تبدیل می شود.

نویسنده ها                       لئی اِسکریتُری                  Gli scrittori      

la. (لا) کلیه اسامی مفرد و مؤنث از این حرف تعریف استفاده می کنند.

شب                                لا. نتِّ                                        La notte

قورباغه                          لا. رَنَ                                        La rana 

le. (لِ) وقتی که حرف تعریف la جمع بسته می شود به le  تبدیل می شود.

خانمها                             لِ. دُنِّ                                         Le donne

قورباغه ها                                  لِ. رَنِ                            Le rane                                    

L'. قبل از اسمهایی که مفرد و مذکر یا مؤنث باشند که با حرف صدا دار شروع شوند قرار می گیرد.

دوست (دختر)                              لَمیکا                              L'amica  

دوست (پسر)                               لَمیکُ                             L'amico                       

  حروف آخر کلمات در هنگام جمع به صورت زیر است:

                                                                        جمع                   مفرد

Persone            è        Persona            è        e          è        a  

Giorni               è        Giorno è        i           è        o 

Fiori                  è        fiore                 è        i           è        e 

حرف تعریف نا معین:

حرف تعین نامعین در زبان ایتالیایی دزست هم معنا با «an» و «a» در انگلیسی است و تا حدی می توان این حرف تعریف را مطابق با دو حرف «ی» و «یکی» در زبان فارسی دانست.

مثل: پسری، یک پسر، اما نباید فراموش کرد این حرف تعریف هم با توجه به مذکر و مؤنث یا جمع و مفرد بودنِ اسم بعد از خود متفاوت است.

حرف تعریف نا معین عبارتند از:

Uno. (اونُ) قبل از اسمهای مفرد و مذکری که با حروف  s, z شروع می شوند قرار می گیرد.

یک نویسنده                     اونُ. اِسکرتُرِ                                Uno scrittore 

Un . (اون) قبل از اسامی مفرد، مذکر می آید.

یک پسر             اون. رَگَتزُ                                   Un ragazzo   

Una . (اونا) قبل از کلیه اسامی مفرد و مؤنث که با حرف بی صدا شروع می شوند می آید.

مادری                            اونا. مادرِ                                         Una madre

دختری                            اونا. رَگَتزا                                  Una raggatza 

Un' . (اون) قبل از اسامی می آید که با حروف صدا دار شروع شده اند. «چه در مؤنث و چه در مذکر»

یک دوست، دوستی (دختر)  اون. اَمیکا                       Un' amica    

«ضمایر شخصی» «ضمایر فاعلی»

این ضمایر کنندۀ کار را نشان می دهند و عبارتند از:

من                                 ائیو                                                        io

تو                                 تو                                                         tu

او (مذکر)                        لوی                                                       lui

او (مؤنث)                       لِی                                                         lei 

ما                                  نُی                                                         noi

شما                                وُی                                                        voi

آنها                                لُرُ                                                     loro

«ضمایرملکی»

ضمایر ملکی، مالکیت را می رسانند و در جمله به جای اسم می نشینند. و عبارتند از:

اسم بعد از این ضمایر مفرد است. مؤنث                                              مذکر

مال من                           La mia              /           Il mio

مال تو                            La tua               /           Il tuo

مال او                             La sua              /           Il suo

مال ما                  La nostra                    /           Il nostro

مال شما                     La vostra               /           Il vostro

مال آنها                         La loro               /           Il loro  

جمع ای ضمایر عبارتند از:

اسم بعد از این ضمایر جمع است.        مؤنث                            مذکر

                                                Le mie                          I miei

                                                Le tue                           I tuoi                                                                                        Le sue                               I suoi                                                                                        Le nostre                      I nostri                                                                                      Le vostre                      I vostri                                                                                       Le loro                         I loro               

پدر من                            ایل. میُ. پادرِ                               Il mio padre

مادر من                          لا.میا.مادرِ                                   La mia madre

کتابهای من                      ائی.میِیی.لیبری                             I miei libri                                                                     ضمایر اشاره                                                           

این ضمایر عبارتند از:

جمع مؤنث	جمع مذکر	مفرد مؤنث	مفرد مذکر
Queste اینها Quelle آنها	Questi اینها Quelli آنها	Questa این Quella آن	Questo این Quello آن

مثال:

                        این کتاب                                     Questo libro

                         این خانم                                                  Questa donna

                         آن خانم                                                   Quella donna

                         این کتابها                                                Questi libri

                         این خانمها                                               Queste donne

                         آن خانمها                                                Quella donne

                                                ضمیر استفهامی

این ضمایر عبارتد از:

چه کسی؟ کی؟                  (کی)؟                                        Chi?

مال کی؟                         (دی. کی)؟                                   Di chi?

چی؟ چه چیزی؟                (کِ. کُزا)؟                                   Che cosa?

کدام؟                              (کوآلِ)؟                                      Quale?

کدامها؟                           (کوآلی)؟                                     Quali?

چقدر؟ چند تا؟                   (کوآنتو- کوآنتی)؟              Quanto?- Quanti?

                                                                        (جمع)                (مفرد)

                                                صفت ملکی

جمع مؤنث	جمع مذکر	مفرد مؤنث	مفرد مذکر
mie tue sue nostre vostre loro	miei tuoi suoi nostril vostri loro	mia tua sua nostra vostra loro	mio tuo suo nostro vostro loro	ِ     من     ِ     تو     ِ     او     ِ     ما     ِ     شما     ِ     ایشان

باید دقت داشت صفات ملکی نیز کانند ضمایر ملکی مالکیت را می رسانند با این تفاوت که در جمله قبل از اسم می آیند و از نظر دستور زبان صفت و موصوف هستند اما ضمایر ملکی همانطور که گفته شده به جای اسم می نشینند.

                        کتابِ من                                                 Il mio libro

                         خانۀ من                                                  La mia casa

                         اتاق او                                                    La sua camera

و از نظر مفرد و جمع و مؤنث و مذکر بودن با اسم بعد از خود مطابقت دارند.

                                                ضمایر مفعولی

ضمایر مفعولی نشان دهندۀ کار فاعل بر روی آنها هستند.

در زبان ایتالیایی دو نوع ضمیر مفعولی وجود دارد که عبارتند از ضمایر مفعولی با واسطه و بی واسطه. ضمایر مفعولی با واسطه در اکثر موارد همراه حروف اضافه آورده می شوند.

                   با واسطه                                        بی واسطه

به من- برای من                      mi              مرا                                mi

به تو. برای تو                       ti                تو را                               ti

به او. برای او (مذکر)                gli             آن را. او را (مذکر)            lo

به او. برای او (مؤنث)               le             آن را. اورا (مؤنث) la

به ما. برای ما                        ci              ما را                                ci

به شما. برای شما                     vi                   شما را                        vi

به آنها. برای آنها (مذکر)            loro               آنها را (مذکر)              li

به آنها. برای آنها (مؤنث)              gli               آنها را (مؤنث)              le

ترکیب مفعول با واسطه و مفعول بی واسطه:

                                                   با واسطه                      بی واسطه

آن را به من                      melo     è        mi                    lo

آن را به تو                      telo       è        ti                      la

آن را به او (مؤنث و مذکر)  glielo    è        gli         +          li

                                                            è                    le         

آن را به ما                   celi       è                    ci                                             

آن را به شما                                velo      è                    vi

آن را به آنها (مؤنث و مذکر)            glielo    è                    gli

نباید فراموش کرد ضمایر مفعولی بی واسطه la و le را نیز مانند lo می توان با مفعول با واسطه ترکیب نمود.

مثال                   آن را برای من می خری؟                Mela compri?

می خواهم آن را برای او بخرم.                                 Voglio comprargliela

آن را به من بده.                                                    Melo da.       

                                    ساختار جملات در زبان ایتالیایی

جمله حال ساده= مفعول + فعل + فاعل

Io                 voglio comprare                      un libro

مفعول                                  فعل                          فاعل 

می خواهم یک کتاب بخرم.

پرسشی:برای پرسشی کردن جملات هم می توان به طور سوالی جمله را خواند و هم می توان از ضمایر پرسشی استفاده کرد:

می خواهد به تهران برود؟    Vuole andare a Tehran?       

چه وقتی به تهران می روی؟              Quando va a Tehran?

منفی:برای منفی کردن از یک non قبل از فعل استفاده می کنیم

دوست ندارم.                                                        Non mi piace.

نمی خواهم.                                                          Non voglio.